จรูญ หยูทอง-แสงอุทัย

แม้ว่าหนังตะลุงจะยังไม่สูญหายไปจากความนิยมของชุมชนและสังคมท้องถิ่น แต่ค่านิยมในการดูการละเล่นแขนงนี้ก็เปลี่ยนแปลงไปมากจนน่าเป็นห่วง สถานการณ์ปัจจุบันหนังตะลุงจึงอยู่ในสภาพที่เรียกได้ว่า “ไม่ตาย แต่ไม่โต”

เราต่างใช้ความรู้สึก ความอคติที่เรามีต่อสรรพสิ่ง เป็นเครื่องมือสำคัญในการตัดสินใจในทุกเรื่อง โดยเฉพาะการตัดสินใจว่าจะเชื่อหรือไม่เชื่อบุคคล กลุ่มบุคคล องค์กร สถาบันต่างๆ เราไม่ได้ใช้ข้อมูล ข้อเท็จจริง สถานการณ์แวดล้อม ทั้งปรากฏการณ์และธาตุแท้ในการขับเคลื่อนสถานการณ์ทางสังคม เมื่อสภาพการณ์เป็นเช่นนี้ ก็ป่วยการที่จะถามหาความสมานฉันท์ ปรองดอง การปฏิรูป และที่สำคัญคือ กระบวนการสร้างสรรค์ประชาธิปไตยร่วมกันของคนในชาติ

“เมืองหาดใหญ่” กำลังจะเปิดศักราชของการแย่งชิงพื้นที่จาก “นายกเทศมนตรีนครหาดใหญ่” ที่ตกอยู่ในการบริหารจัดการของอดีต ส.ส.ปชป.มาหลายสมัย หลังจากถูกยึดครองโดยอดีตนายกฯ ตลอดกาลตระกูลดังมายาวนาน ข่าวคราวที่แพร่กระจายออกมาตอนนี้เป็นที่แน่ชัดแล้วว่า สมัยหน้าจะมีผู้อาสาอย่างน้อย ๓ คนคือ ๑.นพ.เกรียงศักดิ์ หลิวจันทร์พัฒนา ๒.นายพฤกษ์ พัฒโน ๓.พล.ต.ท.สาคร ทองมุนี ส่วน ปลัดอ๋อย-ประสงค์ สุวรรณวงศ์ ล่าสุดยังไม่มีความคืบหน้าว่าจะยังสนใจอยู่หรือไม่

50 ปีของ ม.ทักษิณ ข้าพเจ้าเพิ่งได้รับเกียรติเชิญเข้าร่วมประชุมปรึกษาหารือจากสมาคมศิษย์เก่าในวันที่ 29 มีนาคม 2561 ท่ามกลางความครุ่นคำนึงว่า ข้าพเจ้าจะนำเสนออะไรต่อที่ประชุมได้บ้าง ในฐานะศิษย์เก่าที่มีความคิดจะเชิดชูเกียรติสถาบันที่ตนเองจบมา ทั้งระดับปริญญาตรีและปริญญาโท และเป็นบุคลากรจนครบวาระเกษียณมาเมื่อไม่นานมานี้ ข้าพเจ้าไม่อยากจะบอกว่า ข้าพเจ้าวิตก เพราะเกรงว่าจะตกอยู่ในภาวะเดียวกับพระบนธรรมาสน์อย่างที่อาจารย์อาคมว่าหรือไม่ ภาวนาว่าคงจะไม่เป็นเช่นนั้น.

การเลือกตั้งสมัยหน้า สถานการณ์ไม่ได้ดีกว่าที่ผ่านมาเกือบศตวรรษ การเมืองในระบบพรรคยังเป็นเรื่องของนายทน ขุนศึก นักการเมืองประเภทนักเลือกตั้ง มากกว่าการเมืองแบบอุดมการณ์ เพื่อประโยชน์ของประชาชน หน้าที่ของประชาชนคือ ศึกษาหาข้อมูล วิเคราะห์สังเคราะห์เป็นองค์ความรู้ เพื่อใช้ประกอบในการตัดสินใจเลือกตามที่เห็นเหมาะสม และช่วยกันเป็นหูเป็นตาไม่ให้คนไม่ดีเข้าสู่อำนาจทางการเมือง

ปัญหาอาจจะมาจากหลายเหตุหลายปัจจัย แต่ที่สำคัญน่าจะเป็นเพราะ คนดีไม่ค่อยอยากเข้าสู่กระบวนการสรรหาของสังคมอำนาจนิยม-อุปถัมภ์ คนดีอาจจะเบื่อหน่าย กลัวเปลืองตัว ได้ไม่คุ้มเสียกับงานที่ต้องทุ่มเท เสียสละ เพราะคนดีส่วนใหญ่อาจจะเป็นคน “อยากทำ” มากกว่า “อยากเป็น” สนามการแข่งขันจึงกลายเป็นสนามของคนอยากเป็น มากกว่าคนอยากทำไปโดยปริยาย

ผู้ใช้กฎหมายและผู้ใช้อำนาจรัฐต้องตระหนักและสำนึกเสมอว่า “เหตุผลคือ วิญญาณของกฎหมาย เมื่อเหตุผลของกฎหมายเปลี่ยนแปลงไป กฎหมายก็ย่อมเปลี่ยนแปลงไปด้วย” นอกจากนั้นเวลาใช้กฎหมายพึงสำเหนียกว่า “ไม่มีกฎหมายใดที่ไร้ความยุติธรรม” เพราะ “กฎหมายกับความยุติธรรมต้องไม่ขัดแย้งกัน” และ “ความยุติธรรมคือเจตนารมณ์ของกฎหมาย” สุดท้ายแล้ว “การประกอบความดีคือ ความยุติธรรม” มิใช่อะไรอื่นเลย.

แม้ว่าประชาชนในยุคการมีส่วนร่วมภายใต้รัฐธรรมนูญฉบับประชาชน ๒๕๔๐ เป็นต้นมา จะรู้เท่าทันนักการเมืองหรือนักเลือกตั้ง มากขึ้นกว่าพลเมืองในสมัยก่อนที่ยังเป็นราษฎร แต่ยังมีมุมมืดอีกบางด้านที่ประชาชนจับไม่ได้ ไล่ไม่ทันนักการเมืองยุคข้อมูลข่าวสารไร้พรมแดน

นี่คือบางส่วนของลูกล่อลูกชนของนักการเมืองเมืองลุงในอดีต ซึ่งผมจะทยอยขุดคุ้ยมาเล่า เพื่อสะท้อนถึงวิถีคิด อารมณ์ขันของคนใต้ ในสถานการณ์แข่งขันทางการเมืองที่น่าสนใจและเขาไม่โกรธกัน